Steeds meer bedrijven zetten cobots in hun productielijnen. Cobots, of collaboratieve robots, werken samen met mensen en maken productieprocessen efficiënter. Maar veiligheid blijft een belangrijk onderwerp. Als je een cobot gebruikt, moet je weten hoe je risico’s beperkt. Dit zorgt niet alleen voor een veilige werkplek, maar voorkomt ook schade aan machines en verlies van productiviteit.
In dit artikel leer je alles over veiligheid bij cobots. We bespreken hoe je een veilige werkomgeving creëert, welke risico’s er zijn en hoe je ze kunt beperken. Ook geven we antwoorden op veelgestelde vragen over dit onderwerp.
Wat zijn cobots en waarom zijn ze anders dan traditionele robots?
Cobots verschillen van gewone industriële robots. Traditionele robots werken vaak achter hekwerken en hebben weinig interactie met mensen. Cobots werken direct naast werknemers en moeten daarom extra veilig zijn.
Kenmerken van cobots:
- Ze hebben sensoren en camera’s die botsingen kunnen voorkomen.
- Ze reageren op menselijke bewegingen en kunnen zichzelf stoppen als dat nodig is.
- Ze zijn vaak licht en flexibel, waardoor ze makkelijker aanpasbaar zijn.
- Ze vereisen minder programmering en kunnen eenvoudiger worden ingesteld.
Omdat cobots met mensen samenwerken, is veiligheid cruciaal. Je moet goed begrijpen hoe je ze veilig gebruikt.
Veiligheidsrisico’s bij het werken met cobots
Hoewel cobots veiliger zijn dan traditionele robots, brengen ze nog steeds risico’s met zich mee. Hier zijn enkele veelvoorkomende risico’s:
1. Botsingen tussen mensen en cobots
Cobots hebben sensoren, maar kunnen nog steeds tegen een werknemer aanstoten als ze verkeerd zijn ingesteld. Dit kan leiden tot verwondingen.
2. Bewegende onderdelen kunnen gevaarlijk zijn
Draaien, klemmen en grijpen zijn bewegingen die gevaarlijk kunnen zijn als een werknemer te dicht in de buurt komt.
3. Verkeerde programmering kan leiden tot ongelukken
Als een cobot verkeerd is geprogrammeerd, kan hij onverwachte bewegingen maken. Dit kan gevaarlijk zijn voor werknemers.
4. Onjuiste installatie
Cobots moeten goed worden geïnstalleerd. Als een cobot niet stevig vastzit, kan hij omvallen of verkeerd bewegen.
5. Gebrekkig onderhoud
Een cobot heeft regelmatig onderhoud nodig. Versleten onderdelen of defecte sensoren kunnen leiden tot veiligheidsproblemen.
Het begrijpen van deze risico’s helpt je om ongelukken te voorkomen.
Hoe zorg je voor een veilige werkomgeving met cobots?
Om veilig met cobots te werken, moet je een aantal maatregelen nemen. Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen:
1. Voer een risicoanalyse uit
Voor je een cobot installeert, moet je een risicoanalyse doen. Dit helpt om gevaren te identificeren en maatregelen te nemen om deze te beperken.
2. Kies de juiste veiligheidsinstellingen
Cobots hebben verschillende veiligheidsinstellingen, zoals snelheidslimieten en krachtsensoren. Stel deze correct in om ongelukken te voorkomen.
3. Zorg voor een veilige werkplek
Plaats de cobot op een stabiele ondergrond en zorg ervoor dat er genoeg ruimte is voor werknemers om veilig te bewegen.
4. Geef werknemers training
Werknemers moeten weten hoe ze veilig met cobots werken. Dit betekent dat ze moeten leren hoe de cobot beweegt, hoe ze hem kunnen stoppen en wat ze moeten doen bij een storing.
5. Gebruik extra veiligheidsmaatregelen
Soms zijn extra veiligheidsmaatregelen nodig, zoals lichtschermen of sensoren die de omgeving scannen. Dit kan helpen om botsingen te voorkomen.
6. Controleer en onderhoud de cobot regelmatig
Een cobot moet regelmatig worden gecontroleerd. Zorg ervoor dat sensoren goed werken en vervang versleten onderdelen op tijd.
Door deze stappen te volgen, verklein je de kans op ongelukken en zorg je voor een veilige werkomgeving.
Regelgeving en normen voor cobot-veiligheid
Veiligheid bij cobots wordt gereguleerd door verschillende normen. Deze normen zorgen ervoor dat bedrijven veilige werkomgevingen creëren.
Belangrijke normen en richtlijnen:
- ISO 10218-1 en ISO 10218-2 – Richtlijnen voor de veiligheid van industriële robots.
- ISO/TS 15066 – Specifieke richtlijnen voor collaboratieve robots.
- CE-markering – Een cobot moet voldoen aan Europese veiligheidseisen voordat hij op de markt mag komen.
Bedrijven moeten zich aan deze normen houden. Dit zorgt ervoor dat cobots veilig worden gebruikt en risico’s zo klein mogelijk blijven.
De rol van sensoren en AI bij veiligheid
Moderne cobots maken gebruik van geavanceerde technologieën om veilig te werken. Sensortechnologie en kunstmatige intelligentie (AI) spelen hierin een belangrijke rol.
Hoe sensoren bijdragen aan veiligheid:
- Druksensoren zorgen ervoor dat de cobot stopt als hij een object of persoon raakt.
- Vision-systemen maken gebruik van camera’s om de omgeving te scannen. Dit helpt om obstakels en mensen te herkennen.
- Lidar en ultrasone sensoren detecteren bewegingen en voorkomen botsingen.
AI en machine learning verbeteren de veiligheid door:
- Patronen te herkennen en onverwachte bewegingen te voorspellen.
- Automatisch aanpassingen te maken op basis van de werkomgeving.
- De efficiëntie van de cobot te verbeteren zonder de veiligheid in gevaar te brengen.
Door deze technologieën kunnen cobots steeds veiliger werken.
Veelgestelde vragen over veiligheid bij cobots
1. Hoe weet ik of een cobot veilig is voor mijn bedrijf?
Je moet een risicoanalyse uitvoeren en controleren of de cobot voldoet aan de geldende veiligheidsnormen. Zorg er ook voor dat werknemers goed getraind zijn.
2. Wat moet ik doen als een cobot een storing heeft?
Schakel de cobot onmiddellijk uit en controleer het probleem. Raadpleeg de handleiding of neem contact op met de leverancier voor ondersteuning.
3. Hebben cobots altijd extra veiligheidsmaatregelen nodig?
Niet altijd, maar in sommige situaties zijn extra maatregelen zoals lichtschermen of veiligheidssensoren nodig. Dit hangt af van de werkomgeving en de risico’s.
4. Hoe vaak moet een cobot worden onderhouden?
Regelmatig onderhoud is belangrijk. Dit kan variëren van wekelijks tot maandelijks, afhankelijk van het gebruik en de aanbevelingen van de fabrikant.
5. Kan een cobot volledig zelfstandig werken zonder toezicht?
Cobots kunnen veel taken zelfstandig uitvoeren, maar toezicht blijft belangrijk. Dit zorgt ervoor dat problemen snel worden opgelost en dat de veiligheid gewaarborgd blijft.
Conclusie
Cobots maken productieprocessen efficiënter, maar veiligheid moet altijd voorop staan. Door risico’s te herkennen, de juiste maatregelen te nemen en up-to-date te blijven met veiligheidsnormen, zorg je voor een veilige werkomgeving.
Training, onderhoud en geavanceerde sensortechnologie helpen om de kans op ongelukken te verkleinen. Als je deze richtlijnen volgt, kunnen cobots veilig en effectief samenwerken met mensen in de productielijn.